Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Onlarla iftihar ediyorum. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Okul Эstanbul'daydэ. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. O da kabul etti. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. . Enstrьman црrenmek зaba ister. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Ne gelen oldu ne de giden. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Цrneрin bakkala giderken. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. . Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. . Bunun son bulmasэnэ istiyorum. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Kitap ve gazete okumayэ da. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Saim Akзэl. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. . . Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. . Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Beni зok etkiledi. . "Hani юarkэ"" diye sordum. O rahatsэz oluyordu. Bana "Sen kemana" dediler. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Dr. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Bunlarsэz yapamam. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Bьtьn tьrlere saygэm var. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Beni onun yanэna verdiler. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Orada doрdum. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. . Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Юimdi de Эsrail-Filistin. Borusan bunlardan biridir. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. . Эntihara kadar gidebilirdim. Tiyatroda, operada, sinemada. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Эnюallah dьzelir. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ.

Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Okul Эstanbul'daydэ. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. . O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Эntihara kadar gidebilirdim. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Эnюallah dьzelir. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. . Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. . . Beni зok etkiledi. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Enstrьman црrenmek зaba ister. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. . SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Юimdi de Эsrail-Filistin. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Onlarla iftihar ediyorum. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. . . Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Bunlarsэz yapamam. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Tiyatroda, operada, sinemada. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Beni onun yanэna verdiler. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Borusan bunlardan biridir. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Ne gelen oldu ne de giden. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. O da kabul etti. Bьtьn tьrlere saygэm var. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Saim Akзэl. Цrneрin bakkala giderken. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Dr. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. "Hani юarkэ"" diye sordum. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. . Orada doрdum. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. . Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Kitap ve gazete okumayэ da. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Bana "Sen kemana" dediler. O rahatsэz oluyordu. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler.